Bankok Post: Türkiye Pazartesi günü, askeri itaatsizlik ipuçlarının geçmiş darbelerin hayaletini uyandırdığı bir ülkede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın sevdiği bir kanal projesini açıkça eleştirmeleri üzerine 10 emekli amirali tutukladı. (Çeviri: Tam metin) Haberin kaynağına gitmek için tıklayınız.
Geçen ay İstanbul'da Panama veya Süveyş kanallarına benzer 45 kilometrelik (28 mil) bir nakliye şeridi geliştirme planlarının resmi onayı, Türkiye'nin 1936 Montrö Sözleşmesine olan bağlılığı konusunda tartışmalara yol açtı.
Anlaşma, Akdeniz'e giden İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı'ndan geçiş konusunda katı ticaret ve denizcilik kuralları koyarak Karadeniz'in askerden arındırılmasını hedefliyor.
104 emekli amiral mektuplarında, mevcut anlaşmanın "Türk çıkarlarını en iyi şekilde koruduğunu" söyledi.
Mektupta "Son zamanlarda Montrö Sözleşmesi'nin uluslararası anlaşmalardan çekilme yetkisi ve Kanal İstanbul projesi kapsamında tartışmaya açılması endişe kaynağıdır" denildi.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 10 kişi için tutuklama emri çıkarıldığını açıkladı ve diğer dört zanlının yaşları nedeniyle gözaltına alınmamayı tercih ederek üç gün içinde Ankara polisine rapor vermelerini emretti.
NTV yayıncısının bildirdiğine göre, "anayasal düzenden kurtulmak için güç ve şiddet kullanmakla" suçlanıyorlar.
- Deniz doktrininin babası -
Savcılık Pazar günü emekli amiraller hakkında "devletin güvenliği ve anayasal düzenine aykırı bir suç işleme konulu bir anlaşma" şüphesiyle soruşturma açtı.
İfade, savcıların 2016'da başarısız bir darbenin ardından baskı altında tutulan diğer Erdoğan eleştirmenlerine karşı kullandıklarıyla benzer.
Pazartesi günü gözaltına alınan emekli amiraller arasında Türkiye'nin en ünlü deniz komutanlarından bazıları da vardı.
Çoğunlukla Türkiye'nin tartışmalı yeni denizcilik doktrininin "Mavi Vatan" olarak anılan babası olarak tanımlanan Cem Gürdeniz de dahil edildi.
Doktrin, özellikle geçen yıl Yunanistan ile Türkiye arasında Ankara'nın Doğu Akdeniz'deki gaz arama çalışmaları nedeniyle yaşanan gerginlikler sırasında önem kazandı.
Türkiye'nin bazı Yunan adalarını çevreleyen su da dahil olmak üzere, Atina'nın üzüntüsüne kadar, önemli deniz sınırlarında haklara sahip olduğunu savunuyor.
Tutuklananlar arasında, hükümete yönelik sözde Ergenekon darbe planının bir parçası olarak 2011 yılında tutuklanan ve sonradan itibarını yitiren Alaettin Sevim de gözaltına alındı.
Yakalama emirleri yayınlanmadan önce, devlet haber ajansı Anadolu, savcılığın açık mektupta "liderlerin" kimler olduğunu belirlediğini söyledi.
- 'Darbeleri çağrıştıran' -
Türk yetkililer, mektuba darbe çağrısı gibi göründüğünü söyleyerek öfkeyle tepki gösterdi.
Meclis Başkanı Mustafa Sentop Pazar günü yaptığı açıklamada, "Düşüncelerini ifade etmek ayrı, darbeyi çağrıştıran bir bildiri hazırlamak başka," dedi.
Uzun süredir kendisini laik anayasanın garantörü olarak gören ordu, 1960-1980 yılları arasında üç darbe düzenlediği için darbeler Türkiye'de hassas bir konu.
2016'da Erdoğan'ı devirme girişimi, ordudaki ABD merkezli Müslüman vaiz Fethullah Gülen'in takipçilerini suçladı.
Türkiye Adalet Bakanı Abdülhamit Gül Pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Bu, demokrasi adına üzücüdür." Dedi.
Gül, "Bu karanlık zihniyetle mücadelemiz devam ediyor. Gerekli cevap yasal bir çerçeve içinde verilecek." Dedi.
Erdoğan'ın İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı'na 75 milyar liralık (9,8 milyar dolar) alternatif önerisi, mevcut anlaşmaların yeni rotaya uygulanıp uygulanmayacağına dair soruları gündeme getiriyor.
Geçen ay, meclis başkanı Sentop cumhurbaşkanının kongreden "çekilebileceğini" söyledi.
24 Mart'ta HaberTürk kanalına verdiği demeçte "Gücü var" dedi. "Ama olası ile olası arasında bir fark var."
Erdoğan, 2018'de parlamentonun onayı olmadan Türkiye'yi anlaşmalardan çekme yetkisine sahip oldu.
Geçen ay Türkiye'yi kadına yönelik şiddeti önleme ve bunlarla mücadele amaçlı dünyanın ilk bağlayıcı anlaşmasından geri çekti.